“Musique concrète” ผสานเสียงธรรมชาติเข้ากับจังหวะอิเล็กทรอนิกส์อย่างลงตัว

 “Musique concrète” ผสานเสียงธรรมชาติเข้ากับจังหวะอิเล็กทรอนิกส์อย่างลงตัว

หากคุณเคยคิดว่าดนตรีต้องมีเครื่องดนตรีมือกีตาร์เบสหรือเปียโนเท่านั้น ลองเปิดใจให้กว้างขึ้นด้วย “Musique concrète” แนวเพลงที่ท้าทายความคิดสร้างสรรค์และขีดจำกัดของดนตรีมาตั้งแต่ช่วงปลายยุค 1940

“Musique concrète” (มิวสิค คอนเครต) หรือ “ดนตรีรูปธรรม” เป็นแนวเพลงอาร์ทที่เกิดขึ้นในฝรั่งเศสหลังสงครามโลกครั้งที่สอง โดย Pierre Schaeffer นักแต่งเพลงและวิศวกรเสียงชาวฝรั่งเศสเป็นผู้ริเริ่มแนวคิดนี้ Schaeffer สนใจในการนำเอาเสียงจากโลกจริง ไม่ว่าจะเป็นเสียงรถยนต์ เสียงธรรมชาติ หรือเสียงของมนุษย์ มาบันทึก ลัดตัดต่อ และจัดเรียงเพื่อสร้างผลงานดนตรีใหม่

ก่อน Schaeffer จะมาจุดประกายแนวคิดนี้ ดนตรีโดยทั่วไปถูกจำกัดอยู่กับการใช้เครื่องดนตรีแบบดั้งเดิม แต่ Schaeffer มองเห็นศักยภาพของเสียงที่ไม่ใช่จากเครื่องดนตรีในการสร้างสรรค์ผลงานดนตรีที่แปลกใหม่และน่าสนใจ

Schaeffer เชื่อว่าเสียงทุกชนิดมีคุณค่าทางดนตรี และสามารถนำมาใช้สร้างสรรค์ได้ ไม่ว่าจะเป็นเสียงรถไฟ เสียงคลื่น หรือแม้กระทั่งเสียงร้องไห้ของเด็ก นี่เป็นแนวคิดที่ก้าวหน้ามากในสมัยนั้น ซึ่งดนตรีถูกจำกัดอยู่ด้วยกรอบของเครื่องดนตรี

Schaeffer ก่อตั้ง Groupe de Recherche de Musique Concrète (GRMC) ในปี 1948 ที่ Radiodiffusion-Télévision Française (RTF) เพื่อทำการวิจัยและทดลอง “Musique concrète”

ผู้ร่วมงานใน GRMC มีทั้งนักแต่งเพลง นักวิทยาศาสตร์ และวิศวกรเสียง ซึ่งทำงานร่วมกันเพื่อค้นหาศักยภาพของเสียงจากโลกจริง และนำมาสร้างสรรค์ผลงานดนตรีใหม่

ผลงาน “Musique concrète” แรก ๆ มักจะเป็นชิ้นที่สั้นและเป็นการทดลองเทคนิคต่างๆ เช่น การตัดต่อเสียง การเรียงลำดับเสียง และการปรับแต่งความเร็วของเสียง

อย่างไรก็ตาม “Musique concrète” ก็พัฒนามาอย่างต่อเนื่อง และในช่วงทศวรรษ 1950 เริ่มมีผลงานดนตรีที่ยาวขึ้นและซับซ้อนมากขึ้น เช่น “Étude aux chemins de fer” (ศึกษาทางรถไฟ) ของ Schaeffer ซึ่งเป็นชิ้นที่ใช้เสียงรถไฟและเสียงรางรถไฟในการสร้างบรรยากาศอันน่าตื่นเต้น

“Musique concrète” มีอิทธิพลอย่างมากต่อดนตรีสมัยใหม่ และเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดแนวเพลงอิเล็กทรอนิกส์ (electronic music) และดนตรีแวดล้อม (ambient music)

นอกจาก Schaeffer แล้ว นักแต่งเพลง “Musique concrète” อื่น ๆ ที่มีชื่อเสียง เช่น:

ชื่อนักแต่งเพลง ผลงานที่โดดเด่น
Pierre Henry Symphony for One Man
Karlheinz Stockhausen Gesang der Jünglinge (Song of the Youths)
Luc Ferrari Danses sacrées et profanes

“Musique concrète” เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความคิดสร้างสรรค์และความเป็นไปได้ที่ไม่มีขีดจำกัดของดนตรี แนวเพลงนี้ท้าทายค่านิยมเดิม ๆ และเปิดประตูสู่โลกดนตรีที่กว้างใหญ่ขึ้น

หากคุณสนใจจะสำรวจโลกดนตรีที่แปลกใหม่และน่าตื่นเต้น “Musique concrète” เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี